Làng Thổ Hà, thuộc xã Vân Hà, vùng Việt Yên. Nơi đây từng được coi là một trong ba trung tâm gốm nổi bật nhất của miền Bắc, cùng với Bát Tràng và Phù Lãng. Với ba mặt giáp nước, tên gọi “Thổ Hà” mang nhiều nét biểu tượng, bởi "Thổ" chỉ đất và "Hà" chỉ sông, đất liền sông. Nằm trên bán đảo nhỏ giữa Sông Cầu, xuất phát ở đây là cách duy nhất để đến ngôi làng.
Làng gốm Thổ Hà có lịch sử từ thế kỷ 12, được xem là một trong ba trung tâm gốm cổ xưa nhất Việt Nam và là một trong những cái nôi của nghề gốm.
Gốm Thổ Hà mang những nét riêng biệt, không giống với bất kỳ nơi nào. Gốm Thổ Hà không dùng men như thông thường mà dùng loại đất sét dẻo đặc biệt, nung cho đến khi men tự nhiên chảy ra. Sản phẩm có độ bền cao, không thấm nước và phát ra âm thanh như trống. Đặc biệt, độ dẻo của gốm Thổ Hà rất tốt, sẽ không dễ bị biến dạng cho dù chôn vùi dưới đất hay ngâm ngập trong nước.
Trước đây, Thổ Hà là một thương cảng sôi động, nơi các thuyền bè qua lại trên dòng Như Nguyệt, mang những sản phẩm chất lượng đi đến khắp nơi. Đến thế kỷ 14, nghề gốm tại Thổ Hà đã phát triển vượt bậc với nhiều sản phẩm nổi tiếng, đóng góp vào việc cải thiện đời sống người dân và tạo ra nhiều công trình kiến trúc đền chùa, cho đến nay vẫn còn lưu giữ dấu ấn cho đến ngày nay.
Khi đặt chân đến Làng gốm Thổ Hà, bạn sẽ được hòa mình trong không gian cổ kính, đậm đà bản sắc văn hóa Việt. Đi vào các con hẻm nhỏ trong làng, bạn sẽ bắt gặp những viên gạch cũ màu đỏ bong tróc, mang đậm dấu ấn của thời gian. Những bức tường được ốp bằng đất nung màu nâu sẫm bóng loáng tạo nên một vẻ đẹp độc đáo. Hình ảnh những con hẻm sâu hiện ra, vừa cổ kính vừa mộc mạc, mang lại cảm giác tĩnh lặng và hoài niệm, chắc chắn sẽ để lại cho bạn nhiều lắng đọng và ấn tượng.
Làng gốm Thổ Hà tọa lạc tại tỉnh Bắc Giang, cách Hà Nội khoảng 50 km. Từ Hà Nội, bạn có thể lái xe đến thành phố Bắc Ninh trong khoảng một giờ. Tại ngã ba Bến xe Bắc Ninh, rẽ trái và tiếp tục đi khoảng 1,5 km dọc bờ sông Cầu cho đến bến phà, rồi tiếp tục 1ua sông Cầu đến làng Thổ Hà.
Nếu muốn có một chuyến đi thuận tiện và nhanh chóng, bạn có thể lựa chọn dịch vụ xe du lịch riêng, hỗ trợ đưa đón đón tận nơi, trả đúng điểm yêu cầu của bạn. Điều này mang lại cho bạn trải nghiệm thoải mái và thú vị.
Tuy nhiên, nhiều người thích tự lên kế hoạch cho chuyến đi đến làng Thổ Hà. Cách tiết kiệm nhất chính là đi xe buýt số 54 từ bến xe Long Biên ở Hà Nội đến Bắc Ninh, sau đó bắt taxi hoặc đi xe máy để đến làng. Nếu bạn muốn di chuyển trực tiếp từ Hà Nội, bạn cũng có thể thuê xe máy để đến làng Thổ Hà.
Đình Thổ Hà là một trong những ngôi đình nổi tiếng tại vùng Kinh Bắc và đã được công nhận là di tích quốc gia. Đình Thổ Hà là ngôi đình cổ thứ hai ở Bắc Giang được xây dựng vào năm 1576, mang đậm giá trị lịch sử và văn hóa.
Kiến trúc của đình thể hiện sự hòa quyện tinh tế giữa con người và thiên nhiên, với cây cỏ, hoa lá và muông thú. Những họa tiết rồng phượng được chạm khắc tinh xảo, thấp thoáng, lúc ẩn, lúc hiện không chỉ thể hiện tài năng của người thợ khắc mà còn phản ánh sâu sắc tâm linh và văn hóa của người dân nơi đây. Đình Thổ Hà không chỉ là nơi thờ cúng mà còn là điểm giao lưu văn hóa, nơi diễn ra các hoạt động lễ hội truyền thống, thu hút đông đảo du khách và người dân địa phương.
Chùa Bổ Đà nằm trên núi Bồ Đà Sơn, ở phía Bắc sông Cầu, thuộc xã Tiên Sơn, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang.
Mặc dù có diện tích nhỏ, nhưng chùa lại sở hữu kiến trúc độc đáo, thể hiện sự tinh tế trong lối thiết kế và xây dựng. Bên trong chùa, du khách có thể tham quan những bức tượng thờ Lão Tử và Khổng Tử, hai vị thánh nhân có ảnh hưởng lớn trong triết học phương Đông. Nơi đây là điểm dừng chân hứa hẹn cho những tín đồ lịch sử, tìm hiểu về văn hóa cũng như đời sống tâm linh sâu sắc.
Một món đặc sản không thể bỏ qua khi đến Làng gốm Thổ Hà là bánh tráng dừa, một sự kết hợp hoàn hảo giữa độ bùi béo của cơm dừa, hòa quyện cùng vị giòn tan của mè, tất cả tạo nên một trải nghiệm ẩm thực tuyệt vời, Sẽ tuyệt vời hơn nếu bạn uống cùng những tách trà xanh mát lạnh. Hậu vị ngọt của trà sẽ đọng lại trong cổ, tạo nên ấn tượng vị giác khó quên.
Tuy nhiên, ngoài bánh tráng, ẩm thực ở Thổ Hà có phần hạn chế. Nếu bạn muốn thưởng thức nhiều món ngon hơn, hãy di chuyển vào trung tâm thành phố để khám phá thêm nhiều món ăn nổi tiếng và đa dạng hơn.
Làng Thổ Hà là điểm đến lý tưởng để ngắm nhìn những biểu tượng văn hóa truyền thống như cây đa, đình làng và cổng làng, những hình ảnh quen thuộc của các làng quê Bắc Bộ trước đây. Nếu đang gặp phải những khó khăn trong công việc hay áp lực cuộc sống, hãy tạm gác lại mọi thứ và tự thưởng cho mình một chuyến đi đến Làng gốm Thổ Hà để “chữa lành” ngay nhé!